Değişken kanatçıklı Turbo (VGT) nedir? Ne işe yarar?
VGT turbo’da kullanılan bir sistemdir, bilmeyenler için turbo havayı sıkıştırarak silindirlerin içine gönderen bir sistemdir, ancak normalde alt devirlerde etkisi yoktur, performansını tam olarak hissetmek için motorun üst devirlere çıkması gerekmektedir.
Bu durumda alt devirlerde de performans alabilmek için VGT sistem geliştirilmiştir, çalışma prensipleri alt devirlerde kanatçıklar kapanarak daha fazla havayı silindirlere göndermektir.
Ancak üst devirlere çıkıldıkça bu hava miktarı motora fazla gelmekte ve motorun yıpranmasına sebep olmaktadır, bu durumda üst devirlere çıkıldıkça bu hava miktarının düşürülmesi gerekmektedir, işte bu problemi ortadan kaldırmak içinde üst devirlere çıkıldıkça kanatçıklar açılmakta ve turbonun bastığı hava miktarı düşürülmektedir.
Bu sisteme de VGT yani “değişken geometrili turbo” denmektedir.
Değişken Kanatçıklı Turbonun Çalışması Trübin kanatçıklarının açıklığı fazla olduğunda, turbo basıncı düşer. Daha açık kanatçık aralığından egzoz gazları daha yavaş bir hızla ve daha büyük bir açıyla türbin kanatçıklarına çarpar.
Büyük kanat açısı yüksek motor devirlerinde, aşırı basıncı düşürmek için kullanılır.
Türbin kanatçıkların daha kapalı-düşük açılı olduğu durumda, egzoz gazları dar bir alandan büyük hızla ve uygun açıyla geçerek türbin kanatçıklarına çarparak, türbinin dönüş hızını arttırır. Böylece yüksek bir turbo basıncı elde edilmiş olur.
Düşük kanatçık açısı, düşük motor devirlerinde yüksek turbo basıncı elde edebilmek için kullanılır Değişken Kanatçıklı Turbonun Kumanda Edilmesi Değişken kanatçıklı turbonun kanatçık açılarının ayarlanması eskiden elektro pnömatik olarak yapılırken, yeni nesil araçlarda elektronik olarak bir kumanda kutusuyla ayarlanmaktadır.
Kanatçık açısını değiştirmek için, kanatçık tablası hareket ettirilir.
Turbo kanatçık açısının ayarlanması için, motor devrine, emme manifoldu basıncına, turbo şarj basıncına, emilen havanın sıcaklığına, aracın deniz seviyesinden yüksekliğine (bu sensör ECU kutusunda bulunur) bakılır, bu verileri gönderen sensörlerin sinyallerine göre ECU optimum turbo şarj basıncını ayarlar.
Diyaframlı bir basınç tüpü ve basınç tüpüne bağlı olan bir çubuk milin, kanatçık tablasını döndürerek, hava yönlendirme kanatçıklarının açısını değiştirmesiyle, değişken kanatçıklar kumanda edilir.
Diyaframlı basınç tüpü, vakumla çalışır.
Vakumun etkisine göre diyafram ileri-geri hareket ederek, bağlı koluyla kanatçık tablasını hareket ettirerek kanatçıkların açısını değiştirir.
Basınç tüpüne etki eden vakumu, bir selenoid elektrovalf kumanda eder, selenoid valfi de, motor kontrol ünitesi (ecu) kumanda eder.
Yeni nesil değişken kanatçıklı turbo şarjlardaysa, değişken açılı kanatçıklar, motor kontrol ünitesinin kumandasında, turbo şarjda bulunan bir elektrikli motor ve sonsuz dişli tertibatıyla, elektronik olarak çok hassas ayarlanmaktadır.
Değişken Kanatçılı Turbo neden arıza yapar?
- Yetersiz yağlama
- Kalitesiz yağ kullanımı
- Yağ değişiminin zamanında yapılmaması
- Turbo mil – yataklar ve burçların boşluk yapması
- Aşırı yüksek sıcaklık’daki egzoz gazı
Değişken kanatçıklı Turbonun Arıza Belirtileri Nelerdir?
Turbo şarj arıza belirtileri şunlardır;
- Arıza lambası yanar (yeni araçlarda)
- Aracın çekişi düşer, yakıt sarfiyatı artar,
- Turbodan anormal ses gelir-Turbo arıza sesi (ötme-siren gibi) (normal kulağa hoş gelen hafif ıslık sesinden farklı-şiddetli ses)
- Motor yağ eksiltir
- Turbo basıncı düşer
- Egzozdan aşırı duman atar (egzozdan gri-mavi duman çıkar)
Değişken Kanatçıklı turbo beyninin tamiri nasıl yapılır?
Turbo şarjlı motorlarda, turbo şarj ünitesi motora emilen temiz havayı basınçlandırarak emme manifolduna gönderir, bu sayede motor gücü artar.
Turbo şarjın gönderdiği basınçlı hava, turbo basınç sensörüyle kontrol edilir.
Eğer turbo şarj ünitesinin gönderdiği basınçlı temiz hava, hedeflenen (olması gereken) basınçta değilse, ECU bunu bir arıza olarak yorumlar ve P0299 arıza kodunu kaydeder.
P0299 arızasındaki “A” ifadesi, birinci motor bloğundaki turbo şarjı belirtir (zaten düz sıralı motorlar tek blokludur), eğer V motor ise “B” ile de ifade edilebilir ve ikinci motor bloğundaki turbo basıncı yetersizliği anlamına gelir.
Turbo basıncının düşmesinin ve motora yeterince basınçlı
havanın gönderilememesinin birçok sebebi vardır, bunları da yukarıda
bahsetmiştik.
Değişken Kanatçıklı turbo hakkında daha farklı bilgiler için tıklayınız.
Detaylı bilgi için lütfen bizleri arayınız;
0850 755 02 30